پایان نامه بررسی اثر ملاتونین در زخم معد ه ناشی از اتانول در موش صحرایی كلستاتیك

پایان نامه بررسی اثر ملاتونین در زخم معد ه ناشی  از اتانول در موش صحرایی كلستاتیك

هدف:

با توجه به اینكه زخم معده در موجودات كلستاتیك بیش از موجودات نرمال مشاهده می شود، هدف این پایان نامه بررسی نقش ملاتونین در كاهش این زخم می باشد. ملاتونین هورمون مترشحه اپی فیز كه از  L - تریپتوفان سنتز می شود در دستگاه گوارش وجود داشته، اثر محافظتی در برابر رادیكالهای آزاد دارد.

در این مطالعه اثر ملاتونین بر زخم معده ناشی از اتانول  ^o 96 در  Rat  های نركلستاتیك بررسی می گردد.

زخم های معده به شكل ماكروسكوپی با متد  J. Score اندازه گیری شدند. ملاتونین پس از كلستاتیك كردن حیوانات و بروز علائم كلستاز( یك هفته)، به صورت داخل صفاقی با دوزهای 1،5/2،5،10،20   mg/kg به طور وابسته به دوز زخم های ایجاد شده توسط اتانول را كاهش داد.

زخم های پیتیك:

زخمهای پیتیك عبارت از ضایعاتی هستند كه در مخاط معده یا دواز دهه قرار داشته و توسط عمل هضمی اسید و پسین معده آسیب پذیر می باشند. این لایه ها مناطقی هستند كه عاری از مخاط بوده و به عمل هضم، حساسیت نشان می دهند، زخم ها اغلب درمحل اتصال بین تنه معده و آنتر قرار دارند.

حداكثر وفور زخم های معدی در حدود ششمین دهه زندگی به وقوع می پیوندد. تقریباً نیمی از زخمهای معدی در مردان اتفاق می افتد، زخم های معدی  معمولاً عمیق بوده و به نواحی زیر مخاط نفوذ می كنند. زخم های خوش خیم معدی تقریباً همیشه با ورم ناحیه آنتر معدی همراه بوده و بیشتر با آتروفی مخاط با درجات مختلف توأم می باشند. %20 -10 بیماران با زخم های معدی خوش خیم به زخم دوازدهه نیز دچارند.(1)

اشكال غیر معمول اولسرپیتیك:

الف- سندروم زولینجر- الیسون: نوع شدیدی از اولسرپتیك است كه در آن زخمهای صعب العلاج به هیپراسیدیتی شدید معدی و حداقل با یك گاسترینوما (تومورسلولی non-beta islet در پانكراس یا جاهای دیگر) همراه است.

ب- زخمهای استومال: به معنی تلاقی دو قسمت مختلف از روده كوچك است و معمولاً به زخمهای مارژینال معروف هستند و بیشتر  در بیمارانی رخ  می دهد كه متحمل جراحی اولسر شده اند یا پس از یك دوره بهبودی مجدداً مبتلا شده اند.

اتیولوژی:

علت واضحی برای تشكیل اولسرپیتیك شناخته نشده است، ولی فاكتورهای افزاینده احتمال وقوع بیماری عبارتند از:

1- فاكتورهای ژنتیكی

الف- احتمال وقوع اولسر در افرادی كه دارای سابقه خانوادگی برای ابتلا به بیماری هستند دو برابر سایر افراد است.

ب- افراد با گروه خونی o تمایل بیشتری برای ابتلا به زخم دوازدهه و افراد با گروه خونی A تمایل بیشتری برای ابتلا به زخم معده دارند.

2- سیگار:

ریسك ایجاد بیماری اولسر پپتیك در افراد سیگاری بالاست به علاوه احتمال بهبود اولسر در افراد سیگاری كمتر و احتمال بازگشت اولسر در این افراد بیشتر است. نیكوتین موجب كاهش ترشح بیكربنات صفراوی و لوزالمعده می شود. همچنین سیگار كشیدن تخلیه شدن اسید معدی را به دوازدهه تسریع می كند.

3- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی:

مصرف طولانی مدت داروهایی مثل آسپرین، ایندومتاسین و سایر NSAID_s تشكیل زخم پپتیك را تسریع می كنند.

الف- این داروها توسط انتشار معكوس یون هیدروژن به داخل مخاط باعث صدمه به مخاط معدی می شوند.

ب- این داروها با مهار سنتژ پروستا گلاندین ها كه در محافظت از سلول مخاط نقش مهمی را به عهده دارند باعث صدمه به مخاط می شوند.

4- الكل:

با مصرف مقادیر زیاد الكل تحریكات مخاطی در معده ایجاد می شود.

5- قهوه:

 قهوه معمولی و حتی قهوة دكافئینه، حاوی پپتیدهایی هستند كه قادر به تحریك ترشح گاسترین می باشند. گاسترین هورمونی است كه باعث تحریك جریان اسید معدی می گردد. در هر حال ارتباط مستقیمی بین مصرف قهوه و ایجاد اولسر پپتیك شناخته نشده است.

6- كورتیكو استروئیدها:

طی مطالعات اخیر كورتیكو استروئیدها ریسك بروز زخم را دو برابر می كنند. ( 8/1 در برابر 8/0). این داروها نشانه های ایجاد زخم را مخفی نموده و احتمال ایجاد زخم خونریزی و سوراخ شدگی را افزایش می دهند.

ظهور لیژنهای موكوسی معدی- روده ای در سیروز كبدی:

 در بین سالهای 1994-1993 با استفاده از تصاویر بالینی و آندوسكوپی اولسر پپتیك در 17/52 % بیماران، سیروزی مشاهده شد كه در مقایسه با شیوع گزارش شده 5% تا 32% اولسر پپتیك در بیماران سیروزی، افزایش قابل ملاحظه ای مشاهده شد. بین شدت بیماری كبدی مشخص شده با child pugh score و حضور اولسر معدی ارتباط آماری وجود داشت. 16/54 % بیماران دارای اولسر و ملنا و 5/37% آنان بدون علامت بودند. با آندوسكوپی در كل افراد 35 اولسر با اندازه‌های 4/0 تا 2/1 cm مشاهده شدند. 60% اولسر ها در آنتروم معدی و 20% آنها در بولب دوازدهه شناسایی شدند.(29)

سیروز صفراوی:

سیروز صفراوی شیوع كمتری از سیروز پورتال دارد. یك شكل آن به علت انسداد در بعضی قسمتهای سیستم مجرای صفراوی است كه سیروز صفراوی ثانویه نامیده می شود. 

فهرست

عنوان                             صفحه

خلاصه................................. 1 

فصل اول:............................. 2

(1-1) اهمیت مسأله......... 3

(2-1) بیان مسأله.......... 4

(3-1) اهمیت مسأله......... 5

فصل دوم: بررسی متون و مطالعات دیگران در این زمینه   7

(1-2) زخمهای پپتیك......... 8

(2-2) اشكال غیر معمول اولسر پپتیك  8

(3-2) اپیدمیولوژی.......... 9

(4-2) اتیولوژی............. 9

(5-2) پاتوژنززخم معده و عوامل مهاجم 13

(1-5-2) اسید و پپسین 13

(2-5-2) معیوب شدن سد مخاطی 13

(6-2) برخی از عوامل دفاعی در مقابل زخم‌های معدی..................................... 15

(1-6-2) ترشح موكوس و بی‌كربنات   15

(2-6-2) جریان خون موضعی  16

(3-6-2) پروستاگلندین‌های داخلی   17

(4-6-2) نیتریك اكساید 18

(7-2) روشهای ایجاد زخم معده تجربی 19

(1-7-2) زخم دارویی یا روش شیمیایی 19

(2-7-2) روش فیزیكی.... 19

(8-2) روش‌های اندازه‌گیری زخم معده  23

(1-8-2) J.Score.......... 23

(2-8-2) محاسبة Ulcer index 23

(3-8-2) تغییرات در گردش خون معده 24

(9-2) كلستازیس................ 25

(10-2) سندروم كلستاز........... 25

(11-2) تظاهرات بالینی.......... 25

(12-2) تغییرات بیوشیمیایی...... 26

(13-2) ارتباط یرقان انسدادی با اولسر پپتیك 28

(1-13-2) تعریف بیماری اولسر پپتیك   28

(2-13-2) انواع اولسر پپتیك   28

(3-13-2) تعریف یرقان. 28

(4-13-2) بررسی شیوع اولسر پپتیك در بیماران یرقانی....................... 28

(5-13-2) سیروز....... 29

(6-13-2) تعریف واریس مری 29

(7-13-2) ظهور لیژن‌های موكوسی معدی ـ روده‌ای در سیروز كبدی.......... 30

(8-13-2) سیروز صفراوی 30

(9-13-2) سیروز صفراوی اولیه  31

(14-2) رادیكال‌های آزاد........ 32

(15-2) رادیكال‌های آزاد حاصل از متابولیسم o₂   33

(16-2) الكل اتیلیك............ 36

(17-2) فارماكولوژی پایه‌ای اتانول  36

(1-17-2) مسیر الكل دهیدروژناز 37

(2-17-2) سیستم میكروزومی اكسید كنندة اتانول (MEOS)........................ 37

(3-17-2) متابولیسم استالدئید  3(18-2) اثر اتانول در GIT......... 38

(19-2) الكل و رادیكال‌های آزادی كه تولید می‌كند  44

(20-2) ملاتونین................. 45

(1-20-2) منشأ ملاتونین در بدن   45

(2-20-2) ساختمان شیمیایی و كریستالی ملاتونین.............................. 46

(3-20-2) اهمیت ملاتونین 48

(4-20-2) فارماكوكینتیك ملاتونین   52                                      

(5-20-2) اثرات جانبی ملاتونین  54       

(6-20-2) موارد منع مصرف ملاتونین  55       

(7-20-2) آنتاگونیست ملاتونین   55         

(8-20-2) تغییرات در ملاتونین با سن 56 

(9-20-2) مكانیزیم عمل ضد رادیكال آزادی ملاتونین و اثر آن بر روی NO............ 57     

(10-20-2) طرز تشكیل رادیكال‌های آزاد اسید چرب و مكانیسم عمل ملاتونین در مقابل آنها. 59

(11-20-2) رادیكال‌های آزاد در مغز و عمل ملاتونین درمقابل آن.............. 60

(12-20-2) مكانیزم‌های ضد رادیكال‌ آزادی مغز..................................... 61   

(13-20-2) نقش ملاتونین.. 61

(14-20-2) اثر پیش‌گیری ملاتونین از تولید رادیكال آزاد به وسیلة مصرف      

مزمن اتانول در مغز، ریه، قلب، كبد و بیضه‌ها .............................. 62

فصل سوم: روش كار..................... 64    

(1-3) جامعة آماری.......... 65       

(2-3) فرد آماری............ 66      

(3-3) نوع نمونه‌برداری و نوع مطالعه 67

(4-3) محدودیت‌ها و مشكلات..... 67

(5-3) ملاحظات اخلاقی......... 68

فصل چهارم:........................... 69

(1-4) تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 70

(2-4) روش‌های آنالیز آماری... 70

(3-4) ارائة جدول........... 71

(4-4) نمودار و انجام آزمون آماری   72

فصل پنجم:............................ 75

(1-5) بحث و نتیجه‌گیری...... 76

خلاصة انگلیسی......................... 78

منابع................................ 79